Mój koszyk
Aquaplaning – co to jest i czy często się zdarza? Większość z nas prędzej czy później doświadczy poślizgu na drodze. Przeważnie w takich sytuacjach nie wiemy, jak się zachować, czasem paraliżuje nas strach i nie robimy nic, czekając na rozwój sytuacji. Nie wiemy po prostu, jak zareagować, aby jeszcze nie pogorszyć sytuacji.
Wiele osób zadaje sobie pytania: kiedy zaobserwuję podczas jazdy zjawisko aquaplaningu? Jak rozpoznać, do jakiego poślizgu doszło i jak się w danej sytuacji zachować? To trudne i skomplikowane pytania, zważywszy na fakt, że wszystko się dzieje w ułamkach sekund. Najlepiej by było do takiej sytuacji w ogóle nie doprowadzać. Ale co w przypadku, jak już do niej dojdzie?
Poza poślizgiem nad- i podsterownym, występuje jeszcze bardzo niebezpieczne zjawisko nazwane aquaplaningiem. Cóż to takiego i jak może do niego dojść?
napisz do nas
Aquaplaning (hydroplaning; akwaplanacja) to, mówiąc najprościej, utrata przyczepności na mokrej nawierzchni. Jest to bardzo niebezpieczne zjawisko, gdyż pozbawione bezpośredniego kontaktu z nawierzchnią koła sprawiają, że auto nie reaguje na manewry układu kierowniczego, hamulców i pedału gazu. Jego efektem jest utrata panowania nad samochodem, co może się skończyć się obróceniem auta na szosie lub wypadnięciem z drogi.
Jak zwykła woda może doprowadzić do tak niebezpiecznego zjawiska? Niestety, fizyki nie da się oszukać. Nacisk opony na tworzący się przed samochodem klin wodny powoduje podnoszenie się ciśnienia hydrodynamicznego płynu.
W pewnym momencie, gdy dojdzie do wzrostu prędkości lub grubości warstwy wody, ciśnienie hydrodynamiczne wody osiągnie większą wartość niż nacisk koła na nawierzchnię. Wtedy opona nie może już pchać wody i tworzyć wodnego klina. Opona zaczyna „unosić się” na warstwie cieczy, traci kontakt z drogą, co bezpośrednio kończy się utratą panowania nad autem.
Kierowca traci możliwość efektywnego sterowania pojazdem i korekty toru jazdy. Nietrudno się domyślić, jakie skutki może pociągnąć za sobą taka sytuacja – w najczarniejszym scenariuszu może dojść do kolizji z innym pojazdem lub zakończenia podróży na przydrożnym drzewie, lub w rowie.
W związku z tym im szybciej będziesz jechać, tym większe będzie ciśnienie wywierane przez klin wody. W momencie, gdy to ciśnienie przewyższy ciśnienie w ogumieniu, masz do czynienia ze zjawiskiem aquaplaningu. Największe ryzyko aquaplaningu występuje więc, gdy poruszasz się szybko na słabo napompowanych oponach. Wtedy, nawet przy stosunkowo niskiej prędkości, może mieć miejsce to niebezpieczne zjawisko.
Aby do niego doszło, musi pojawić się nadmiar jednego z dwóch czynników – prędkości lub głębokości wody. Zwykle do zjawiska dochodzi przy prędkościach 70-90 km/h lub nieco ponad 90 km/h na nowych, dobrze wypadających w testach oponach.
Z reguły trudno jest ocenić głębokość kałuży, do której się zbliżasz, a duża liczba kolein umożliwia powstawanie nawet kilkucentymetrowych potoków. Warto pamiętać o tym, że większa głębokość przeszkód wodnych w znaczny sposób obniża teoretyczną prędkość wystąpienia aquaplaningu, szczególnie na zakrętach.
Wybierając opony, które dobrze poradzą sobie w warunkach aqaplaningu, warto zwrócić uwagę na klasę ich przyczepności na śliskiej nawierzchni. Informacje takie znajdują się na etykiecie każdego modelu i są oznaczone literami od A do F. Różnica pomiędzy najgorszą a najlepszą klasą może wynosić nawet 18 metrów. Dodatkowo przedstawmy z wyrywkowo wybranych testów, najgorszy i najlepszy wynik prób aquaplaningu wzdłużnego dla jednego rozmiaru opony:
Jak widać na powyższych przykładach, różnica prędkości, kiedy dochodzi do aquaplaningu, pomiędzy najgorszą a najlepszą oponą w teście to średnio 8,5 km/h. Wydaje się niezbyt duża, ale wyobraźcie sobie, że dwa identyczne samochody na takich skrajnie różnych oponach jadą drogą. Jeden z nich prowadzi się pewnie, a drugi już „płynie” bez żadnej kontroli.
Porównajmy opony o rozmiarze 145 mm oraz 225 mm tego samego producenta. Zobaczymy, jaki jest wpływ szerokości bieżnika przy tej samej prędkości i głębokości wody. Przyjmijmy, że głębokość wody wynosi 3 mm, zaś prędkość ruchu 50 km/h, czyli 13,9 m/s. Różnica przepływu między szerszą a węższą oponą wynosi aż 55%! Oznacza to, że szersza opona musi być przystosowana do znacznie większego przepływu wody. Szerokie opony muszą więc nie tylko lepiej kanalizować wodę, ale też sprawniej ją rozpraszać.
Podczas jazdy przy prędkości 80 km/h nowe opony są w stanie rozproszyć do 30 litrów wody na sekundę. Regularna eksploatacja pojazdu powoduje, że bieżnik opony się zużywa i jego głębokość maleje. Efektem tego jest coraz mniejsze rozpraszanie wody.
Dla przykładu, przy głębokości bieżnika wynoszącej 1,6 mm opony rozpraszają o około 55% mniej wody niż opony nowe o wysokości bieżnika wynoszącej 7 mm.
Co wpływa na zwiększenie prawdopodobieństwo wystąpienia aquaplaningu? Jest kilka czynników, które mogą przyczynić się do wystąpienia zjawiska aquaplaningu. Utracie przyczepności na mokrej drodze mogą sprzyjać:
Korzystaj z dobrej jakości opon o konstrukcji pozwalającej efektywnie rozpraszać wodę. Dbaj o stan techniczny ogumienia – nawet najdroższe opony nie zapewnią bezpieczeństwa, jeśli są „łyse”. Dostosowuj prędkości do warunków atmosferycznych i stanu nawierzchni. Dbaj o stan techniczny auta – głównie elementów zawieszenia i układu kierowniczego.
Gdy auto wpadnie w aquaplaning, najważniejsze jest zachowanie spokoju. Moment wyjścia z takiego poślizgu jest najbardziej niebezpieczny i trzeba go przeprowadzić w delikatny i spokojny sposób. Nie sam aquaplaning, lecz gwałtowna reakcja kierowcy jest powodem większości wypadków na mokrej nawierzchni. Samochód musi spokojnie wytracać prędkość, bez gwałtownego hamowania i kręcenia kierownicą. Minimalny spadek prędkości może spowodować powrót do panowania nad pojazdem – wytworzenia się klina wody przed oponą. Można też rozpocząć hamowanie w momencie, gdy zaczynamy odzyskiwać panowanie nad pojazdem.
Dużo niebezpieczniejsze jest zjawisko aquaplaningu poprzecznego, który może spotkać kierowcę na zakręcie. W takiej sytuacji należy również zachować spokój, unikać gwałtownych ruchów na kierownicy i starać się ograniczyć prędkość. Zwykle w takiej sytuacji dochodzi do poślizgu przedniej osi samochodu, dlatego trzeba zadziałać trochę wbrew logice i zmniejszyć kąt skrętu kół, aby po wyjeździe z kałuży nie zdestabilizować pojazdu i nie pojechać w kierunku, w którym nie ma drogi.
Aby móc doświadczyć takiego zjawiska w bezpiecznych okolicznościach i wyciągnąć z tego lekcję na przyszłość, warto skorzystać z miejsc, w których organizowane są szkolenia z bezpiecznej jazdy. Szukajmy ośrodków doskonalenia techniki jazdy, w których można symulować poślizgi, dzięki czemu kierowca w kontrolowanych warunkach może przećwiczyć swoje reakcje w sytuacji zerwania przyczepności. To zaś może pomóc uniknąć stresu na drodze, kosztownych napraw lub poważnej kolizji na drodze. Szkoła bezpiecznej jazdy przygotowała propozycji dla kierowców, którzy chcą bezpiecznie prowadzić pojazdy. Nasza oferta to m.in.:
