Mój koszyk
Kiedy wsiadamy pierwszy raz do auta, którym mamy zaraz ruszyć w drogę, w pierwszej kolejności ustawiamy swoją pozycję za kierownicą. Regulujemy fotel, kierownicę, poprawiamy lusterka i zapinamy pasy. Czy o wszystkim pomyśleliśmy? No właśnie, zarówno kierowcy, jak i pasażerowie często zapominają regulować zagłówek przed podróżą. Jaką funkcje pełni i jak powinien być ustawiony zagłówek? Czym jest efekt whiplash i jakie są jego następstwa? Na te pytania postaram się odpowiedzieć w dalszej części artykułu.
napisz do nas
Kiedy już zajmiemy miejsce w samochodzie, chcemy by podróż była jak najbardziej bezpieczna i komfortowa. Na większość incydentów na drodze nie mamy wpływu, dlatego poprawna pozycja w fotelu jest istotnym środkiem zapobiegawczym w przypadku nagłego zdarzenia na trasie, ale także zapobiega zmęczeniu i bólom pleców podczas długich podróży. Jednym z elementów bezpieczeństwa biernego w aucie jest właśnie zagłówek. Jest on częścią fotela i ma za zadanie chronić głowę oraz szyję podczas zderzenia.
Szyja jest najbardziej ruchomym odcinkiem kręgosłupa. Ma za zadanie łączyć tułów z głową, która jest masą bezwładną. U dorosłych głowa stanowi około 5% całkowitej masy ciała, natomiast u małych dzieci jest już to aż nawet 25% masy ciała. To oznacza, że głowa jest mocno podatna na siły przeciążenia. Kręgi szyjne są najbardziej delikatnym odcinkiem kręgosłupa, przez co najczęstszym urazem podczas zderzenia jest tak zwany efekt smagnięcia biczem, czyli krótko mówiąc – whiplash.
Uraz wywołany nadmiernym i natychmiastowym wychyleniem głowy w przód lub w tył jest określany jako uraz biczowy lub jako whiplash – gdzie termin ten w języku angielskim oznacza „bicz”.
Siła powstająca podczas zderzenia mocno oddziałuje na osoby znajdujące się w pojeździe. W przypadku uderzenia w tył samochodu, nasza głowa, jako masa bezwładna, z dużą siłą odchyla się do tyłu powodując przeprost, a następnie następuje gwałtowny powrót głowy do pełnego zgięcia. Cały ten proces bardzo przypomina ruch uderzenia bicza. Aby maksymalnie zniwelować ryzyko wystąpienia urazu odcinka szyjnego podczas zderzenia, powinniśmy zadbać o prawidłowe ustawienie zagłówka w samochodzie.
Jak powinien być ustawiony zagłówek? W pierwszej kolejności musimy zadbać o to, aby zagłówek nie znajdował się za daleko od naszej głowy. Im ta odległość będzie większa, tym z większą siłą uderzymy głową o zagłówek w trakcie kolizji. Jeśli tę odległość zmniejszymy, to głowa będzie miała mniej przestrzeni na rozpędzenie się, co w konsekwencji zminimalizuje ryzyko mocnego uderzenia o zagłówek. W tym celu powinniśmy mieć w miarę możliwości wypionowane oparcie fotela – to również jedna z cech prawidłowej pozycji za kierownicą. Czasem możemy spotkać w samochodach zagłówek, który ma możliwość regulacji przód-tył, wtedy sprawę mamy bardziej ułatwioną.
W drugiej kolejności musimy ustawić wysokość zagłówka. Regulujemy zagłówek tak, aby jego szczyt był równo ze szczytem naszej głowy lub nawet troszkę wyżej. Dlaczego? Przy zderzeniu przodem auta, nasze ciało najpierw mocno napiera na pas bezpieczeństwa, a następnie, w drugiej fazie, zostaje silnie odrzucone do tyłu, przy czym w pewnym stopniu nieco unosi się do góry. Kolejnym przykładem jest chociażby hamowanie awaryjne. Podczas silnego kopnięcia w hamulec i utrzymywania na nim siły, nasze ciało zaparte o pedał hamulca minimalnie podniesie się do góry. Zagłówek, który będzie uniesiony parę centymetrów wyżej zapewni nam ochronę głowy przy tego typu zderzeniach.
Często w autach sportowych lub w tych, które są wyposażone w różnego rodzaju pakiety stylistyczne, możemy spotkać zagłówki zintegrowane z fotelem, bez możliwości regulacji. W takim przypadku fotele są zaprojektowane tak, by zagłówek miał konstrukcję na tyle wysoko, aby nawet wyższe osoby miały komfort i bezpieczeństwo podczas podróżowania i nie narażały się na ryzyko kontuzji odcinka kręgów szyjnych.
Euro NCAP jest niezależną organizacją powołaną do oceny bezpieczeństwa pojazdów. Jej głównym zadaniem jest wykonywanie testów zderzeniowych, na podstawie których samochodom są przyznawane oceny w pięciogwiazdkowej skali, w różnych kategoriach. Jedną z nich jest „Whiplash”. Doświadczenie polega na umieszczeniu manekina w fotelu, na którym zamontowany jest zagłówek. Przeprowadzane są dwa testy dynamiczne, symulujące zderzenie, na podstawie których oceniana jest geometria przednich i tylnych zagłówków. Takie testy przeznaczone są nie tylko dla producentów samochodów, ale także u ich użytkowników, i mają na celu promowanie oraz budowanie świadomości, że zagłówki w samochodach mają ogromny wpływ na zminimalizowanie potencjalnych urazów.
Wielu kierowców nie traktuje poważnie zagłówka jako elementu bezpieczeństwa w pojeździe. Przy jego prawidłowym wyregulowaniu można uniknąć wielu urazów kręgosłupa szyjnego. Ustawienie zagłówka w samochodzie odgrywa bardzo ważną rolę, nie zapominajmy więc o nim wsiadając do auta czy to swojego, czy chociażby taksówki, którą jedziemy na lotnisko. Zadbajmy też o to, aby pasażerowie mieli dobrze ustawione zagłówki, także ci najmłodsi w fotelikach, które są wyposażone w specjalne dodatkowe zagłówki chroniące głowę przy uderzeniach bocznych.
