Mój koszyk
Jeszcze nie tak dawno w miejscach zwężenia jezdni z dwóch lub trzech pasów do jednego często można było usłyszeć dźwięk klaksonu, zobaczyć wrogie gesty jednych kierowców wobec drugich i zwiększoną nerwowość wielu z nich. Przyczyną tego stanu rzeczy był brak uregulowania prawnego takiej sytuacji. W rezultacie w miejscach, gdzie za zwężeniem jezdni samochody poruszały się wolno, kierowcy jadący zanikającym pasem mogli jedynie liczyć na życzliwość poruszających się pasem sąsiednim z nadzieją, że zostaną przez nich wpuszczeni. Ponieważ często był z tym jednak problem, wielu kierowców wolało zawczasu zjechać na pas z kontynuacją jazdy, w efekcie czego tworzyły się na nim długie korki, podczas gdy zanikający pas był pusty, co wykorzystywali niektórzy kierowcy dojeżdżając do jego końca wzbudzając irytację tych, którzy zmienili pas znacznie wcześniej.
napisz do nas
Zdarzało się, że w newralgicznych miejscach, w których zwężenia jezdni generowały spore korki zarządca drogi umieszczał znak „jazda na suwak”, sugerujący kierowcom właśnie taką organizację ruchu. Znaki te zaczęły znikać z naszych dróg po tym, gdy pod koniec 2019 roku, wzorując się na wielu innych krajach europejskich, wprowadzono w Polsce obowiązek jazdy na suwak.
Zasada jazdy na suwak zanim stała się obowiązkowa była już dobrze znana, szczególnie tym kierowcom, którzy regularnie wyjeżdżali poza granice kraju, jednak próby stosowania jej w Polsce spotykały się często z niezrozumieniem czy wręcz agresją innych kierujących nie wiedzących czym jest jazda na suwak. Przepisy obowiązujące przed jej wprowadzeniem zapewniały bowiem pierwszeństwo przejazdu tym kierowcom, którzy znajdowali się na pasie z kontynuacją jazdy.
Jazda na suwak znana też jako jazda na zamek lub na zakładkę została opisana w nowelizacji Prawa o ruchu drogowym z grudnia 2019 roku.W nowych przepisach wyraźnie określono w jakich przypadkach obowiązkowa staje się jazda na suwak. Co to za sytuacje?
Przyjrzyjmy się wpierw pierwszemu z dwóch zapisów określających czym jest jazda na suwak, pierwszeństwo pojazdów w takiej sytuacji i jakie muszą zostać spełnione warunki aby występował obowiązek jazdy na suwak.
„W warunkach znacznego zmniejszenia prędkości na jezdni z więcej niż jednym pasem ruchu w tym samym kierunku jazdy, w przypadku gdy nie istnieje możliwość kontynuacji jazdy pasem ruchu z powodu wystąpienia przeszkody na tym pasie ruchu lub jego zanikania, kierujący pojazdem poruszający się sąsiednim pasem ruchu jest obowiązany bezpośrednio przed miejscem wystąpienia przeszkody lub miejscem zanikania pasa ruchu umożliwić jednemu pojazdowi lub jednemu zespołowi pojazdów, znajdującym się na takim pasie ruchu, zmianę tego pasa ruchu na sąsiedni, którym istnieje możliwość kontynuacji jazdy.”
Warunki, które muszą być spełnione, aby obowiązkowa w danym miejscu była jazda na suwak, kodeks drogowy określa przejrzyście:
Czasem kierowcy mogą natknąć się na nieco trudniejszą sytuację na drodze, gdzie wymagana jest jazda na suwak. Trzy pasy ruchu zwężające się do jednego w połączeniu ze znacznym spowolnieniem ruchu są miejscem gdzie również obowiązuje jazda na zakładkę. Przepisy znowelizowane pod koniec 2019 roku ściśle regulują, jak w takim przypadku powinna wyglądać jazda na suwak, kto ma pierwszeństwo i kiedy należy ją stosować.
„W warunkach znacznego zmniejszenia prędkości na jezdni z więcej niż dwoma pasami ruchu w tym samym kierunku jazdy, w przypadku gdy nie istnieje możliwość kontynuacji jazdy dwoma pasami ruchu z powodu przeszkód na tych pasach ruchu lub ich zanikania, jeżeli pomiędzy tymi pasami ruchu znajduje się jeden pas ruchu, którym istnieje możliwość kontynuacji jazdy, kierujący pojazdem poruszający się tym pasem ruchu jest obowiązany bezpośrednio przed miejscem wystąpienia przeszkody lub miejscem zanikania pasów ruchu umożliwić zmianę pasa ruchu jednemu pojazdowi lub jednemu zespołowi pojazdów z prawej strony, a następnie jednemu pojazdowi lub jednemu zespołowi pojazdów z lewej strony.”
Opisana zasada dotyczy przypadku, kiedy niemożliwa jest dalsza jazda pasami zewnętrznymi i jezdnia zwęża się do jednego, środkowego pasa. Kierowcy poruszający się tym pasem w miejscu zwężenia zobowiązani są do wpuszczenia przed siebie dwóch pojazdów – jednego z prawego i jednego z lewego pasa.
Każdy kierowca powinien być świadomy, że zapis o znacznym spowolnieniu ruchu oznacza, że nie zawsze w miejscach ze zwężeniem jezdni musi być przez niego stosowana jazda na suwak. Kiedy nie obowiązuje ta zasada? Wtedy, gdy nie ma mowy o tworzeniu się zatoru w wyniku zwężenia jezdni, a ruch za zwężeniem odbywa się płynnie bez wyraźnego spowolnienia. Oznacza to, że w tych samych miejscach na drodze, w miejscu zwężenia jezdni z dwóch lub trzech pasów ruchu do jednego, zasada jazdy na suwak może obowiązywać lub nie. W godzinach szczytu, kiedy tworzą się korki, będzie w takim miejscu konieczna jazda na zamek. Przepis ten nie będzie miał zastosowania w tym samym miejscu wieczorem lub w nocy, kiedy ruch jest znacznie mniejszy a zwężenie jezdni nie skutkuje znacznym zmniejszeniem prędkości.
Jazda na suwak nie obowiązuje nawet podczas korków w sytuacji gdy jeden z pasów jest pasem do skrętu w lewo lub prawo. Niektórzy kierowcy poruszający się takim pasem i chcący kontynuować jazdę na wprost są przekonani, że powinni zostać wpuszczani na zakładkę przez kierowców poruszających się sąsiednim pasem z kontynuacją jazdy na wprost. Tymczasem w takiej sytuacji jazda na suwak nie obowiązuje, ponieważ nie ma tutaj mowy o braku możliwości kontynuowania jazdy tym pasem – nie jest on ani zablokowany, ani nie zanika, prowadzi po prostu w innym kierunku niż ten, w którym zamierzamy jechać.
Również kończący się pas rozbiegowy nie oznacza obowiązku jazdy na zakładkę w takim miejscu, chyba że na jezdni tworzy się korek obejmujący zarówno pas ruchu z kontynuacją jazdy, jak i pas rozbiegowy, a jazda na suwak staje się wtedy obowiązkowa.
Kierowca, poruszający się pasem zanikającym, w sytuacji gdy obowiązuje jazda na suwak po dojechaniu do jego końca musi upewnić się, czy może zmienić pas ruchu. Ma prawo zakładać, że zostanie wpuszczony, jednak gdyby w takiej sytuacji doszło do kolizji zostałby uznany za winnego, ponieważ co do zasady zmieniając pas ruchu musimy upewnić się czy możemy wykonać ten manewr w sposób bezpieczny.
Mimo że minęło już kilka lat od kiedy w określonych okolicznościach obowiązuje jazda na suwak, zasady tej jazdy bywają nie do końca zrozumiałe dla wielu kierowców. Dlatego w ramach podsumowania przypomnijmy, że zasada ta dotyczy tylko i wyłącznie sytuacji, kiedy za zwężeniem jezdni następuje znaczne zmniejszenie prędkości, czyli tworzy się zator, a kierowca, który porusza się pasem, który zanika lub jest zablokowany, powinien kontynuować jazdę tym pasem, aż do jego końca.
Kiedy nie ma już przed nim innego pojazdu, powinien zostać wpuszczony przez kierowcę jadącego pasem z kontynuacją jazdy. Przy wcześniejszej próbie zmiany pasa jazda na suwak nie obowiązuje, dodatkowo jeśli w ten sposób będzie chciało postąpić więcej kierujących, może to spowodować zmniejszenie płynności ruchu, wydłużenie się korka i w rezultacie rozlanie się go na sąsiednie ulice. Prawidłowa jazda na suwak przyczynia się do zmniejszenia korków i zwiększenia płynności jazdy w krytycznych miejscach, jeśli przy tym kierowcy zachowują bezpieczny dystans do poprzedzającego pojazdu, to odbywać się może nawet bez redukowania prędkości.
Chcesz być świadomym kierowcą? Szkoła bezpiecznej jazdy zaprasza na kursy. Prowadzimy m.in.:
