Jazda w terenie samochodem, czy to w formie rekreacyjnej, czy profesjonalnej, znacząco różni się od jazdy po drogach utwardzonych i wymaga od kierowcy odpowiedniej wiedzy, umiejętności i doświadczenia. Pokonywanie trudnych przeszkód terenowych bywa ekscytujące, ale mimo niskich prędkości może być niebezpieczne. Nietrudno też o uszkodzenie pojazdu. W tym krótkim poradniku postaramy się przybliżyć najważniejsze zasady jazdy terenowej właśnie po to, by offroad dawał kierowcy jak najwięcej satysfakcji, a jak najmniej powodów do zmartwień.
napisz do nas
Jazda po błocie i trudnym terenie to nie byle co i trzeba się do tego odpowiednio przygotować. Nasza szkoła bezpiecznej jazdy Ci w tym pomoże. Do wyruszenia w offroad konieczne lub zalecane są:
Reduktor odróżnia typową terenówkę od SUV-a. Bez niego istnieje ryzyko spalenia sprzęgła lub uszkodzenia skrzyni automatycznej. Reduktor zwalnia wszystkie przełożenia skrzyni biegów, umożliwiając wolną i precyzyjną jazdę po błocie z wykorzystaniem maksymalnego momentu obrotowego.
Zapobiega utknięciu pojazdu podczas jazdy offroad na przeszkodzie terenowej. Najłatwiejszym sposobem na jego zwiększenie jest montaż opon o większej średnicy niż fabryczne, połączony z podniesieniem zawieszenia w celu zmieszczenia większych kół. Bezpieczny dla podzespołów i najczęściej stosowany lift wykonuje się na 2 cale.
To podstawa utrzymania trakcji w terenie. Do jazdy w terenie najlepiej sprawdzą się opony MT (Mud Terrain). W przypadku tras bez głębokiego błota, wystarczą bardziej uniwersalne opony AT (All Terrain). Istotne są: wysoki profil opon umożliwiający jazdę na zmniejszonym ciśnieniu w celu zwiększenia przyczepności, a także odporność opon na uszkodzenia mechaniczne.
Zapewniają ochronę wrażliwych elementów podwozia i karoserii przed uszkodzeniami podczas pokonywania przeszkód terenowych.
Nieodzowna podczas samotnych wyjazdów, a w przypadku wyjazdów grupowych, bezpieczniejsza niż wyciąganie z opresji przez drugie auto. Popularne kiedyś stalowe liny wyciągarek zostały wyparte przez syntetyczne – przyjaźniejsze w obsłudze i bezpieczniejsze.
Niezbędne w każdym aucie jeżdżącym w terenie do asekuracji czy wyciągania. Z atestem, dostosowane do masy samochodu. Do wyciągania przez drugie auto należy stosować wyłącznie tzw. liny lub taśmy kinetyczne. Ważne są też pewne i mocne punkty mocowania liny do auta.
Podnośnik terenowy, zwany też kolejowym lub farmerskim, przydaje się do podnoszenia auta za progi, zderzaki lub koła. Trapy, czyli najazdy do podkładania pod koła, łopata czy siekiera – to wszystko w sprawnych rękach może pomóc w wyciągnięciu auta unieruchomionego przez przeszkodę terenową lub przy wydostaniu pojazdu z błota.
Odpowiednio przygotowany i wyposażony samochód to za mało, jeśli kierowca nie zna podstawowych zasad i techniki jazdy offroad. Na początek wystarczy przyswoić najważniejsze z nich:
Zapas momentu obrotowego – samochód nie może się zatrzymać w głębokim błocie, na piasku i podjazdach, bo nie ruszy z miejsca. Podczas jazdy terenowej, wymagającej precyzji i niskich prędkości oraz na stromych podjazdach i zjazdach, zawsze używaj reduktora, w autach z manualną skrzynią najczęściej używane będą 2. i 3. bieg.
Na wzniesienia wjeżdżaj z lekkim rozpędem na biegu, który umożliwi wjazd bez redukowania, wciskając zdecydowanie pedał gazu i odpuszczając go lekko, tuż przed osiągnięciem wierzchołka. Unikaj trawersowania zbocza, wjeżdżaj i zjeżdżaj prostopadle do wzniesienia. Zjeżdżaj ze stromej góry na reduktorze oraz 2. lub 1. biegu, w miarę możliwości nie używając hamulców.
Na odcinki z głębokim błotem wjeżdżaj z dużym rozpędem. Pamiętaj, że tylko opony z agresywnym bieżnikiem MT (Mud Terrain) zapewnią trakcję na błocie. Wszystkie inne będą się zaklejać, uniemożliwiając dalszą jazdę w terenie. Jak wyjechać z błota, jeśli utkniemy? Spróbuj nieco wycofać, aby nabrać trochę rozpędu i ponownie zaatakuj problematyczny fragment. Jeśli błoto zatrzyma Cię chociaż kawałek dalej niż poprzednio, próbuj ponownie do skutku. Możesz też spróbować szybkich, krótkich ruchów kierownicą w lewo i prawo, po to, by opony szukały sobie przyczepności. Jeśli utkniesz na dobre, nie pogarszaj swojej sytuacji dając więcej gazu, bo samochód ugrzęźnie jeszcze głębiej. To już czas na użycie wyciągarki lub pomoc drugiego auta z liną kinetyczną do wyciągania. Jeśli jedno i drugie nie jest możliwe, próbuj podnieść auto na podnośniku terenowym typu Hi-lift, aby podłożyć pod koła kamienie, gałęzie, itp.
Jazda w terenie w poprzek wzniesienia może grozić przewróceniem auta, istotny jest środek ciężkości samochodu. Jedź bardzo rozważnie, wykorzystaj pasażerów stojących na progach do dociążania boku pojazdu. W sytuacji, gdy samochód zaczyna się zsuwać bokiem lub przewracać, skręć koła w dół zbocza, nigdy w górę!
Zmniejsz ciśnienie w oponach do 1.2 – 1.5 bara. Rozpędź się zdecydowanie, jedź, nie odpuszczając gazu. Koniecznie unikaj zatrzymania pojazdu. Agresywny bieżnik opony MT będzie zwiększał jej tendencję do zakopywania się, lepiej sprawdzą się tu opony uniwersalne AT.
Nie walcz z koleinami, próba wyjechania z nich często skazana jest na niepowodzenie, a dodatkowo może spowodować poślizg i obrócenie auta w poprzek drogi. Jeśli koleiny są tak głębokie, że istnieje ryzyko zawieszenia się pojazdu, wycofaj i spróbuj wziąć koleiny „okrakiem”, jadąc obok nich.
Przed wjazdem wyjdź z auta, sprawdź głębokość wody i zaplanuj przejazd tak, aby ominąć miejsca, w których mogą znajdować się podwodne przeszkody czy głębie. Wjeżdżaj do wody niezbyt szybko, ale ze stałą prędkością, dzięki czemu pojazd będzie pchać falę. Dzięki temu na wysokości komory silnika poziom wody będzie niższy i trudniej będzie zalać silnik. Nie wjeżdżaj do głębokiej wody, jeśli nie masz wyprowadzonego wysoko chwytu powietrza do silnika (snorkel), odpowietrzeń mostów, skrzyni biegów i reduktora oraz zabezpieczonej przed wodą instalacji wysokiego napięcia w silniku benzynowym.
Przez rowy przejeżdżaj po skosie. Pokonując rów prostopadle łatwiej jest utknąć, jeśli zderzak samochodu wbije się w ziemię po drugiej stronie.
Aby jazda terenowa pozostawiała same przyjemne wspomnienia, a kierowcy i pasażerowie wracali do domu bez urazów, należy przestrzegać podstawowych zasad bezpieczeństwa:
Po przyswojeniu podstawowych zasad dotyczących techniki i bezpieczeństwa oraz odpowiednim przygotowaniu auta, możemy rozpocząć przygodę z offroadem. Nic jednak nie pomoże nam na początku tak bardzo, jak wspólna jazda terenowa z bardziej doświadczonymi kierowcami lub skorzystanie z oferty szkół jazdy terenowej. Kurs bezpiecznej jazdy również Ci się przyda. Dzięki nam dowiesz się, na czym polega zasada ograniczonego zaufania, od czego zależy droga hamowania oraz zastosowania, jakich środków bezpieczeństwa wymaga jazda nocą.